Spacerując po zatońskim parku można sobie zadawać pytanie, ile czasu potrzebuje natura, by stworzyć tak piękne i potężne drzewa. Ich różnorodność, kolorystyka i pochodzenie zadziwiają
przyjeżdżających tu turystów. Niejednokrotnie te przyrodnicze twory przewyższają nas, ludzi, swoim wiekiem. Warto więc zastanowić się, czy nie chronić czegoś, co z jednej strony powstawało przez wiele, wiele lat, a z drugiej strony w plastyczny sposób wkomponowuje się w otoczenie, co tylko podwyższa walory turystyczne danego miejsca.
Jedną z wielu osób, które bywały w Zatoniu, był Aleksander von Humboldt, znany przyrodnik i podróżnik. To właśnie on dał początek pojęciu pomnik przyrody i kto wie, może to właśnie tu, w Zatoniu, opracowywał założenia, które stanowiły podstawę do zapoczątkowania kierunkowi konserwatorskiemu w ochronie przyrody.
Czym są pomniki przyrody? To pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
Dąb Świętego Huberta
Zlokalizowany jest w okolicy dawnego obszaru hodowlanego zwierzyny łownej (niem. Thiergarten) i terenów łowieckich. Łatwo tam trafić idąc aleją lipową, pod koniec której jest on umiejscowiony. Jego nazwa jest ściśle związana z tym miejscem. Św. Hubert jest patronem myśliwych.
Parametry dębu Świętego Huberta są następujące (2011r.):
gatunek – dąb szypułkowy
obwód – 448 cm (pierśnica – 143 cm)
wysokość – ok. 24 m
wiek ok. 200 – 250 lat
Drzewo to na wniosek Rady Sołeckiej Zatonia uznano uchwałą Rady Gminy Zielona Góra w 2011 roku za pomnik przyrody.
Dąb Młynarza
Podobnie, jak w przypadku dębu Św. Huberta, dąb Młynarza w ścisły sposób związany jest z historią Zatonia. Jego lokalizacja znajduje się w bliskości dawnego zatońskiego młyna wodnego. Dojechać tam można w łatwy sposób poruszając się dawną drogą do Czasławia, która przechodziła obok młyna i przekraczała tam Śląską Ochlę. W miejscu tym można znaleźć jeszcze pozostałości (fundamenty) po młynie.
Parametry dębu Młynarza są następujące (2011r.):
gatunek – dąb szypułkowy
obwód – 465 cm (pierśnica – 148 cm)
wysokość – ok. 26 m
wiek ok. 200 – 250 lat
Niestety drzewo w dużej części zostało zdewastowane i należy podjąć szybkie działania w celu jego ochrony. Drzewo to na wniosek Rady Sołeckiej Zatonia uznano uchwałą Rady Gminy Zielona Góra w 2011 roku za pomnik przyrody.
Dąb Heliodor
Jadąc z Zatonia w kierunku rezerwatu Zimna Woda możemy podziwiać piękną aleję starodrzewia. Kiedyś była to droga do majątku w Ochli. Na wysokości obecnej stacji uzdatniania wody z lewej strony tej drogi znajduje się potężny dąb szypułkowy. Charakter i umiejscowienie świadczy o jeszcze starszym jego wieku niż dębu Młynarza czy dębu Św.Huberta. Jego nazwa – Dąb Heliodor – związana jest z bardzo znanym i zasłużonym leśnikiem Nadleśnictwa Przytok – Heliodorem Grabowskim. Człowiek ten przez wiele lat był leśniczym w Leśnictwie Kiełpin i swoją aktywną działalnością wpisał się w historię nie tylko okolic Zatonia, ale i całego nadleśnictwa. Upamiętniając jego osobę Nadleśnictwo wystąpiło do Rady Gminy Zielona Góra o zmianę statusu drzewa na pomnik przyrody i nadanie mu nazwy Dąb Heliodor, co Rada uchwaliła w 2005 roku.
Parametry dębu Heliodora są następujące (2005r.):
gatunek – dąb szypułkowy
obwód – 560 cm (pierśnica – 178 cm)
wysokość – ok. 25 m
wiek ok. 250 – 300 lat
Dąb Talleyranda
Jak przystało na “króla” jest to nie tylko najpotężniejsze drzewo (choć nie za wysokie), ale i jego umiejscowienie świadczy o specjalnym charakterze – znajduje się w samym centrum zatońskiego parku i tym samym miejscowości. Nazwa pochodzi od Maurycego Talleyranda, wybitnego francuskiego polityka i dyplomaty, ale i towarzysza życia księżnej Doroty Talleyrand. To właśnie on wprowadził ją na europejskie salony i uczynił pierwszą damą XIX-wiecznej Europy.
Parametry dębu Talleyranda są następujące (2011r.):
gatunek – dąb szypułkowy
obwód – 860 cm (pierśnica – 273 cm) – pomiar względny
wysokość – ok. 20 m
wiek ok. 250 – 300 lat
Ze względu na położenie Dębu Talleyranda w Zabytkowym Parku Zatonie nie ma potrzeby wprowadzania dodatkowej jego ochrony, jakim byłoby ustanowienie go pomnikiem przyrody.
Dariusz Pawlak
Artykuł pochodzi ze starej wersji strony